Co wrocławianie wiedzą o raku?

Połowa wrocławian nie potrafi prawidłowo wskazać objawów czerniaka skóry. Okazuje się, że ich wiedza o nowotworach ma sporo luk. Fundacja Rosa przedstawia wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w ramach akcji „Rak to nie loteria”.  

Wrocławianie oceniają swój stan wiedzy o nowotworach średnio na 5,4 (w skali 1-10). Skąd czerpią informacje o raku? Większość z nich z mediów tradycyjnych i Internetu, natomiast od lekarzy jedynie 21% - dokładnie tyle samo, ile z seriali i filmów.

Akcja „Rak to nie loteria” została przeprowadzona w CH Magnolia Park przy okazji Światowego Dnia Walki z Rakiem. Stanowiła część kampanii Rakoobrona, organizowanej przez wrocławską Fundację Rosa i Fundację Onkologiczną DUM SPIRO SPERO. Podczas wydarzenia wypełnionych zostało prawie 750 ankiet, sprawdzających wiedzę na temat profilaktyki onkologicznej oraz trzech nowotworów – raka płuca, czerniaka skóry i raka szyjki macicy. – W przypadku tych rodzajów nowotworów wiele zależy od prowadzonego stylu życia. Dlatego poddaliśmy diagnozie wiedzę o przyczynach, objawach i czynnikach ryzyka – mówi Martyna Niewójt z Fundacji Rosa, szefowa projektu Rakoobrona.

Co wrocławianie wiedzą o nowotworach? Prawie wszyscy ankietowani zdają sobie sprawę, że palenie papierosów znacznie zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuca. Ponad połowa jako czynnik ryzyka poprawnie wskazała również zanieczyszczenie środowiska.

Dużo gorzej przedstawia się stan wiedzy o czerniaku skóry. Prawie połowa respondentów błędnie uważa, że znamię może okazać się nowotworem złośliwym, jeśli ma wyraźne granice. Tylko 60% ankietowanych  wie, że podejrzenia powinny wzbudzać znamiona asymetryczne, a niespełna 50% - że wielokolorowe. – W przypadku rozpoznania tego nowotworu wiele możemy zrobić sami. Trzeba jednak dokładnie wiedzieć, na co zwracać uwagę i gdy tylko zauważymy niepokojące objawy, niezwłocznie udać się do dermatologa– mówi Martyna Niewójt. To o tyle ważne, że czerniak skóry we wczesnym stadium jest niemal całkowicie wyleczalny.

Wyniki badań pokazują, że dodatkowa edukacja jest potrzebna szczególnie w przypadku raka szyjki macicy. Co dziesiąta osoba nie wiąże tego nowotworu z wirusem HPV, a tylko niespełna 20% wie, że wirus HPV może powodować także raka odbytu, przełyku i gardła.

75% wrocławian uważa, że styl życia ma wpływ na ryzyko zachorowania na raka. Na czele listy znajdują się odpowiednie żywienie, istotne dla 69%, i używki, wskazane przez 57%. Co trzecia osoba dostrzega wartość aktywności fizycznej, a 14% widzi zagrożenie w stresie.

Wrocławianie są coraz bardziej świadomi czynników ryzyka. To pozytywny trend, chociaż odpowiedzi na szczegółowe pytania na temat przyczyn i objawów raka pokazują, że na razie udało się zrobić tylko pierwszy krok. Edukacja nadal jest bardzo potrzebna – dodaje Martyna Niewójt.

Mimo przekonania o znaczeniu stylu życia tylko 7% osób uważa, że profilaktyka onkologiczna zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór. Zdecydowana większość wrocławian wiąże ją jedynie z badaniami przesiewowymi, nie traktując ich jako elementu zdrowego trybu życia.

Taka sytuacja ma konsekwencje. We Wrocławiu aktualne badania cytologiczne, podstawa w profilaktyce raka szyjki macicy, ma tylko 1 na 5 kobiet (dla porównania w Legnicy ponad 31%, to najlepszy wynik na Dolnym Śląsku, a w powiecie milickim niespełna 6%, najgorszy wynik w województwie). W całym kraju śmiertelność na ten typ nowotworu jest aż o 70% wyższa niż średnio w krajach Unii Europejskiej, ponieważ jest on diagnozowany zbyt późno.

60% respondentów jest przekonanych, że nowotwór złośliwy można wyleczyć, ale już wśród osób do 18 lat wierzy w to tylko 34% osób. W ramach programu Rakoobrona prowadzimy w szkołach edukację w zakresie profilaktyki, opartą na konkretnych informacjach – mówi Martyna Niewójt.

Projekt Rakoobrona jest skierowany do młodzieży w wieku 14-19 lat i przewiduje zajęcia edukacyjne w szkołach – w wymiarze 1 godziny lekcyjnej, dla uczniów klas II i III szkół gimnazjalnych oraz I-III szkół ponadgimnazjalnych. Dla placówek, które wyrażą zainteresowanie programem, Fundacja Rosa i Fundacja Onkologiczna DUM SPIRO SPERO przygotowały profesjonalne materiały edukacyjne, opracowane w atrakcyjnej dla młodych ludzi formie. Materiały są przekazywane bezpłatnie. Do programu mogą się zgłaszać szkoły z całej Polski.

Więcej o kampanii Rakoobrona: https://www.rakoobrona.pl/