2,5 tony ciężaru na plecach uczniów wrocławskich podstawówek
Nowy rok szkolny, a dziecięce tornistry wciąż ciężkie niczym skały. Zespół projektu Lekki Tornister i organizatorzy akcji Uruchamiamy Dzieciaki zważyli plecaki uczniów wrocławskich podstawówek. Z analizy wynika, że blisko 80% badanych nosi torby, których waga przekracza 10% ich masy ciała. Co zrobić, by polskie dzieci nie musiały dźwigać ciężarów o równowartości wagi hipopotama?
Zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektoratu Sanitarnego, waga tornistra nie powinna wynosić więcej niż 10–15% masy ciała dziecka. Raport z badań organizatorów inicjatywy Uruchamiamy Dzieciaki i kampanii Lekki Tornister pokazuje jednak, że w rzeczywistości norma ta jest przekraczana nawet trzykrotnie! 8 na 10 uczniów nosi zbyt ciężki plecak, u rekordzisty zapakowany tornister ważył aż 27,42% masy jego ciała. Jeden z uczniów dźwigał na plecach torbę o ciężarze 7,2 kg, a średnia wcale nie była dużo lepsza, bo równała się niemal połowie tej wartości – 3,75 kg.
Badanie zostało przeprowadzone przez studentów fizjoterapii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu w pięciu szkołach podstawowych. Objęto nim 655 dzieci, u których sprawdzono wagę ciała i ciężar tornistrów.
– Okazało się, że plecaki wszystkich dzieci ważą łącznie niemal 2,5 tony – mówi Agnieszka Łesiuk-Krajewska, dyrektor ds. projektów i komunikacji w Fundacji Sensoria organizującej projekt Lekki Tornister. – Co bardziej niepokojące, wielu uczniów ma trudności z zachowaniem prawidłowej masy ciała. I nie zawsze chodzi o otyłość. Co prawda 21,5% badanych posiadało zbędne kilogramy, ale aż u co u czwartego dziecka wykryto niedowagę!
Duża część placówek szkolnych zapewnia dzieciom miejsce do pozostawienia podręczników i przyborów lekcyjnych, jednak nadal nie rozwiązuje to w pełni kwestii przeciążonych plecaków. Na ich zwiększoną wagę wpływ mają nie tylko książki i zeszyty, lecz w wielu przypadkach również rzeczy zbędne, które dzieci zabierają do szkoły: dodatkowe piórniki, szklane butelki, ciężkie termosy i… zabawki. Często zbyt dużo ważą same tornistry – nawet do 2 kg! Modne ostatnio plecaki na kółkach zamiast rozwiązywać problem, tylko go powiększają: ważą najwięcej, a dodatkowo powodują nierównomierne obciążenie ciała, a co za tym idzie – mogą przyczynić się do powstania wad postawy.
Mając na uwadze dobro i zdrowie najmłodszych, od 2011 roku Fundacja Rosa i Fundacja Sensoria prowadzą akcję edukacyjną Lekki Tornister, zachęcając nauczycieli i rodziców do przykładania większej troski do tego, jakie plecaki kupują swoim pociechom, kontrolowania, co dzieci wkładają do tornistrów, oraz uczenia ich, jak właściwie pakować i nosić szkolne torby. Do tej pory w działania kampanii zostało zaangażowanych blisko 80 tys. dzieci oraz 4 tys. nauczycieli w całej Polsce.
– Dlaczego zwracanie uwagi na przeciążone tornistry uczniów jest takie ważne? Ponieważ długotrwałe noszenie zbyt ciężkiego plecaka przyczynia się do nieprawidłowej postawy dziecka, co w przyszłości może skutkować bolesnymi napięciami w mięśniach i stawach, przewlekłymi bólami okolic karku, a w efekcie – kształtowaniem się wad postawy. Problem jest złożony i od lat obecny nie tylko w Polsce, ale i w innych krajach. Bez synergii działań instytucji publicznych, organizacji pozarządowych, rodziców, nauczycieli i samych uczniów żadne zmiany nie przyniosą satysfakcjonujących nas rezultatów. Dobrze, że pojawiają się kolejne pomysły mające na celu zmniejszenie tego problemu, takie jak zaplanowany na 1 października Ogólnopolski Dzień Tornistra – mówi Agnieszka Łesiuk-Krajewska.
Z przeprowadzonych przez organizatorów kampanii Lekki Tornister w 2017 roku badań wynika, że edukacja w zakresie profilaktyki wad postawy systematycznie przynosi efekty. Analiza V ogólnopolskiej edycji akcji pokazała, że w porównaniu do jej poprzedniej odsłony plecaki uczniów wraz z zawartością były o ponad pół kilograma lżejsze, a dzieci z placówek objętych programem zabierały do szkoły średnio o 0,88 kg mniej niepotrzebnych przedmiotów.
Najważniejsze dane akcji Uruchamiamy Dzieciaki i Lekkiego Tornistra – raport 2018:
- 655 uczniów objętych badaniem; 318 dziewcząt i 337 chłopców;
- 2450,8 kg – tyle łącznie ważyły wszystkie tornistry dzieci (to równowartość wagi 8 tygrysów albo 203 sztabek złota);
- 7,2 kg – waga najcięższego plecaka;
- 3,75 kg – średnia waga plecaka szkolnego z zawartością (jak się okazało, najwięcej ważą tornistry uczniów klas III – średnia wynosi 3,84 kg);
- blisko 80 proc. badanych uczniów (504 osoby spośród 655) nosi tornistry, których waga przekracza 10 proc. wagi ich ciała;
- 27,42 proc. – taki był największy stosunek wagi tornistra w porównaniu do wagi dziecka.